လိုအပ္ေနေသာ ယံုၾကည္မႈ

ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂ ရက္ေန႔ (စေနေန႔) က သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔အတူ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္ရဲ႕ ေဟာေျပာပြဲတစ္ခုကို တက္ၿပီး နားေထာင္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္ဆိုတာကေတာ့ ပညာေရးလိုက္စားတဲ့အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာေတာ့ မိတ္ဆက္ေပးဖို႔မလိုတဲ့ ပညာရွင္တစ္ေယာက္ပါ။ သူဟာ ကုလသမဂၢ ၀န္ထမ္းမ်ားေကာလိပ္မွ ပါေမာကၡတစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္အားလပ္ရက္ေတြမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံျပန္လာတတ္ၿပီး သူ႔ရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳေတြနဲ႔ ပညာေတြကို မွ်ေ၀ေပးေလ့ရွိတဲ့သူတစ္ေယာက္ပါ။ ကြၽန္ေတာ္မွတ္မိသေလာက္ေတာ့ Change Management ဆိုတာကို ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပထမဆံုးသယ္ေဆာင္လာတဲ့သူတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီစေနေန႔က အုတ္လမ္းနားက ယုဇနဟိုတယ္မွာလုပ္တဲ့ ေဟာေျပာပြဲမွာေတာ့ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္းအေၾကာင္းကို ရွင္းလင္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။

အဲဒီေန႔က ဆရာႀကီး ပထမဆံုးအသိေပးခဲ့တဲ့အခ်က္ကေတာ့ ယံုၾကည္မႈဟာ အရာအားလံုးကို ေျပာင္းလဲေစႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ သူက ေဟာေျပာပြဲကို ဂႏၵီရဲ႕နာမည္ေက်ာ္စကားႏွစ္ခြန္းနဲ႔ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစကားႏွစ္ခြန္းကေတာ့ မနက္ျဖန္ေသေတာ့မယ့္လူတစ္ေယာက္လို အသက္ရွင္ပါ (LIVE as if you were die tomorrow) ဆိုတဲ့စကားနဲ႔ ဘယ္ေတာ့မွမေသႏိုင္တဲ့လူတစ္ေယာက္လို သင္ယူေလ့လာပါ (LEARN as if you were live forever) ဆိုတဲ့စကားတို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အလြန္တန္ဖိုးရွိတဲ့ စကားႏွစ္ခြန္းပါ။ ကြၽန္ေတာ္ ရွင္းမျပလိုေတာ့ပါ။ ကိုယ္တိုင္စဥ္းစားၿပီး အေတြးနယ္ခ်ဲ႕ၾကပါကုန္။

ယံုၾကည္မႈဆိုတာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြအတြက္ အလြန္ကိုအေရးပါတဲ့ ခြန္အားတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားယံုၾကည္မႈကို ခံယူရတဲ့သူ တစ္ဦးဟာ အျခားသူေတြထက္ အၿမဲတမ္းႏွာတစ္ဖ်ားသာေနႏိုင္ပါတယ္။ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ယံုၾကည္မႈကို သူ႔အလိုလိုျဖစ္လာတဲ့အရာလို႔ မွတ္ထင္ၾကပါတယ္။ တစ္ကယ္ေတာ့ ယံုၾကည္မႈကို တည္ေဆာက္ယူလို႔ရပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈႀကီးမားလာေအာင္ လုပ္လို႔ရသလို ယံုၾကည္သူေတြ မ်ားလာေအာင္လည္း တိုးခ်ဲ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ပ်က္စီးသြားတဲ့ ယံုၾကည္မႈကိုလည္း ျပန္လည္အဖတ္ဆည္လို႔ရပါတယ္။

အားကစားအသင္းတစ္ခုမွာျဖစ္ျဖစ္၊ ဌာနတစ္ခုမွာျဖစ္ျဖစ္၊ မိသားစုအတြင္းမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ယံုၾကည္မႈမရွိဘူးဆိုရင္ အနည္းနဲ႔အမ်ားဆိုသလို ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေပၚလာမွာပါပဲ။ ဒီေန႔ေခတ္ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ကမၻာ့အေျခအေနေတြကိုၾကည့္ရင္ ယံုၾကည္မႈမရွိလို႔ဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ မယံုၾကည္ၾကလို႔ စစ္ေတြ ျဖစ္ၾကရပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံႀကီးေတြ ၿပိဳကြဲၾကရပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ျဖစ္ၾကရပါတယ္။ ဘယ္လို ဆက္ဆံေရးပံုစံမ်ဳိးမဆိုဟာ ယံုၾကည္မႈနဲ႔တုပ္ေႏွာင္ၾကမွသာ ေရရွည္တည္ၿမဲႏိုင္ပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ၾကာရွည္တဲ့ဆက္ဆံေရးမဆိုဟာလည္း ယံုၾကည္မႈပ်က္စီးတဲ့အခါ ပ်က္သုဥ္းၾကရပါတယ္။

ယံုၾကည္မႈဆိုတာဘာလည္းဆိုရင္ ခံစားသိမႈတစ္မ်ဳိးပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၾကည့္လိုက္ယံုနဲ႔ ကိုယ့္ရဲ႕စိတ္မွာခံစားလာရတဲ့အရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပန္းခ်ီကား စတဲ့ အႏုပညာလက္ရာေတြ လွတယ္မလွဘူးဆိုတာကို စိတ္မွာခံစားသိရွိတဲ့ပံုစံမ်ဳိးပဲလို႔ ဆရာႀကီးက ဥပမာေပးသြားပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိနားလည္တဲ့သူ နည္းပါတယ္။ အဲဒီလုိ မသိနားမလည္ၾကတဲ့အတြက္ အမ်ားစုက လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားတတ္ၾကၿပီး ယံုၾကည္မႈရဲ႕ အစြမ္းကိုလည္း ေလွ်ာ့တြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဆရာႀကီးက သူ႔ရဲ႕အေတြ႕အႀကံဳအရ ကမၻာေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈေတြ တျဖည္းျဖည္နည္းပါးလာၿပီလို႔ဆိုပါတယ္။ အထုပ္အပိုးေတြထဲမွာ ေပါက္ကြဲႏိုင္တဲ့အရာေတြမ်ားပါမလားလို႔စစ္ေဆးၾကရတဲ့အတြက္ ေလယာဥ္ကြင္းခ်ိန္းခ်ိန္ေတြကို ပိုခြာၿပီးခ်ိန္းလာၾကပါတယ္။ ယခင္ တစ္နာရီေလာက္ ႀကိဳေရာက္ရင္ ရေပမယ့္ ယခုအခါ ႏွစ္နာရီ သံုးနာရီေလာက္ ႀကိဳေရာက္ရပါသတဲ့။

ဒီလိုအေရးႀကီးတဲ့ယံုၾကည္မႈကို ဘယ္လိုတည္ေဆာက္ၾကမလဲဆိုတာကို ဆက္ေျပာပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ယံုၾကည္မႈအတြက္ အေရးပါတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကို သိဖို႔လုိပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီႏွစ္ခ်က္ကေတာ့ ကိုယ္က်င့္တရား (character) နဲ႔ ကြၽမ္းက်င္မႈ (competence) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္က်င့္တရားဆိုတာက ကိန္းေသတစ္ခုလို ေမြးကတည္းကပါလာၿပီး ျပဳျပင္ရခက္ပါတယ္။ ကြၽမ္းက်င္မႈကေတာ့ အေျခအေနကိုလိုက္ၿပီး သင္ယူလို႔ရႏိုင္ပါတယ္။ လူတစ္ဦးကိုယံုၾကည္ၾကရာမွာ ကိုယ္က်င့္တရားကို ယံုၾကသလို ကြၽမ္းက်င္မႈပညာကိုလည္း ယံုၾကည္တတ္ၾကပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတစ္ဦးဟာ အဲဒီႏွစ္ခုကို မွ်တေအာင္ ထိန္းႏိုင္ရပါမယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ဘ၀တန္ဖိုး (character) ကိုခ်ည္း ဖက္တြယ္မေနဘဲ ရလာဒ္ေကာင္းေတြျဖစ္ေပၚလာေအာင္လည္း (competence) ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရပါမယ္။ ႏွိမ့္ခ်တတ္ယံုမွ်ျဖင့္မၿပီးဘဲ ေၾကးစားတစ္ေယာက္ရဲ႕ တက္ၾကြမႈမ်ဳိးလည္းလိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုလူတစ္ေယာက္ကိုမွ အမ်ားက ယံုၾကည္လက္ခံႏိုင္ၾကပါလိမ့္မယ္။

ယံုၾကည္မႈကို ခြဲျခမ္းၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ေလးပိုင္းခြဲလို႔ရပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ စိစစ္မႈတို႔ရဲ႕မွ်ေျခအရ ကြဲျပားသြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ယံုလည္းမယံု စိစစ္မႈလည္းမရွိဘူးဆိုရင္ေတာ့ ယံုတယ္မယံုဘူးဆိုတာ မရွိေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီလို အေျခအေနမ်ဳိးဟာ ခ်ီတံုခ်တံုနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ရခက္ခဲတတ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ဳိးကေတာ့ ယံုၾကည္မႈျမင့္မားၿပီး စိစစ္မႈ အလြန္နည္းျခင္းပါပဲ။ အဲဒီလိုယံုနည္းမ်ဳိးကိုေတာ့ မ်က္စိမွိတ္ယံုျခင္းလို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီလိုယံုတတ္တဲ့လူေတြကေတာ့ မၾကာခဏ အလိမ္ခံေနၾကရတဲ့သူေတြလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈနည္းၿပီး အလြန္စိစစ္ေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ယံုၾကည္မႈ ပ်က္စီးႏိုင္ၿပီး သံသယေတြ အလြန္မ်ားေနလို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ ယံုၾကည္မႈလည္းရွိသလို စိစစ္မႈလည္း ရွိတဲ့အေျခအေနပါ။ ဒီလိုယံုၾကည္မႈမ်ဳိးဟာ အေကာင္းဆံုးယံုၾကည္မႈပဲျဖစ္ပါတယ္။ ယံုသင့္မယံုသင့္ကို စဥ္းစားဆံုးျဖတ္မႈ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။

ဆရာႀကီးက အင္တာနက္ဥပမာတစ္ခုနဲ႔ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္လူငယ္ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အင္တာနက္နဲ႔ အေတာ္ေလးရင္းႏွီးေနၾကပါၿပီ။ အင္တာနက္ဆိုတာ အခ်က္အလက္အလြန္စံုတဲ့ မီဒီယာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ မသင့္ေတာ္တဲ့ အညႇီအေဟာက္ေတြ ၾကည့္ႏိုင္ဖို႔ အခြင့္အေရး ရႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအခ်က္ကို ေတြးၿပီး အင္တာနက္သံုးခြင့္ကိုပိတ္လိုက္ရင္ အျခားအက်ဳိးရွိတာေတြကိုပါ ပိတ္ပင္လိုက္သလို ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ လူငယ္ဆိုတာကေတာ့ မဟုတ္တာလုပ္တတ္တာ ထံုးစံလိုပါပဲတဲ့ခင္ဗ်။ အခုေခတ္လူႀကီးေတြဟာလည္း တစ္ခ်ိန္ လူငယ္ဘ၀တုန္းက မဟုတ္တာလုပ္ခဲ့ၾကတာပါပဲတဲ့။ ဒီေတာ့ လူငယ္ေတြကို ယံုၾကည္ေပးသင့္ပါသတဲ့။ Smart Trust အေနနဲ႔ေပါ့။ မဟုတ္တာ ေပးလုပ္ေစသင့္ပါသတဲ့။ ဒီအခါမွာ ေဟာေျပာပြဲလာတက္တဲ့ လူငယ္ေတြ အားရပါးရကို ၾသဘာေပးခဲ့ၾကပါတယ္။

တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ၾကမယ္ဆိုရင္ ဘာေတြလုပ္ၾကမလဲ။ သင့္အေနနဲ႔ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္လိုတဲ့၊ သူမ်ားက ကိုယ့္ကို ယံုၾကည္ေစလိုတဲ့၊ ကိုယ္ကလည္း သူမ်ားကို ယံုၾကည္လိုတဲ့စိတ္ပဲ လိုအပ္ပါသတဲ့။ သင့္အေနနဲ႔ သင့္ရဲ႕လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြနဲ႔ လက္ေအာက္ ငယ္သားေတြကို သူတို႔အေပၚ သင္ယံုၾကည္တယ္ဆိုတာ သိေအာင္ ေျပာျပဖို႔ပါပဲတဲ့။ သူတို႔ဟာ ယံုၾကည္ခံလိုၾကပါသတဲ့။ လူတစ္ေယာက္ဟာ သူ႔အေပၚမယံုတဲ့သူကို မယံုၾကည္တတ္ၾကပါဘူး။ သူတို႔အေပၚ ယံုၾကည္သူကိုသာ တုံ႔ျပန္ယံုၾကည္ၾကပါသတဲ့။

ယံုၾကည္မႈကို အလႊာငါးထပ္နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားပါတယ္။ အတြင္းကေန အျပင္ကို အစဥ္အတိုင္းေျပာမယ္ဆိုရင္ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္ျခင္း၊ ရင္းႏွီး ဆက္ဆံမႈတြင္ ယံုၾကည္ျခင္း၊ အဖြဲ႕အစည္းအားယံုၾကည္ျခင္း၊ ေစ်းကြက္တြင္ ယံုၾကည္ျခင္းႏွင့္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းအား ယံုၾကည္ျခင္းတို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ရာမွာ အတြင္းဆံုးအလႊာက စတင္ရပါမယ္။ မိမိကိုယ္ကိုယံုၾကည္မႈဟာ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ခံႏိုင္မႈပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မွသာ တစ္ပါးသူက ကိုယ့္ကိုယံုၾကည္ပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုမွ မယံုၾကည္သူဟာ သူတစ္ပါးကိုလည္း ယံုၾကည္လိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ လူတိုင္းသည္ ငါ့ကိုယ္ငါ ယံုၾကည္မႈရွိရဲ႕လားဆိုတာနဲ႔ သူမ်ားက ငါ့ကိုယံုၾကည္ႏိုင္ေလာက္ရဲ႕လား ဆိုတဲ့ေမးခြန္းႏွစ္ခုကို အၿမဲ ေမးေနသင့္ပါသတဲ့။ ဒီေမးခြန္းႏွစ္ခု အၿမဲတမ္းေျဖႏိုင္ဖို႔အတြက္ဆိုရင္ အခ်က္ေလးခ်က္နဲ႔ျပည့္စံုရပါလိမ့္မယ္။ ပထမ ႏွစ္ခ်က္ကေတာ့ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ဆိုင္တဲ့ သမာဓိရွိမႈႏွင့္ စူးရွတည္ၾကည္မႈတို႔ရွိဖို႔လုိပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္ခ်က္ကေတာ့ ကြၽမ္းက်င္မႈႏွင့္ဆိုင္တဲ့ လုပ္ႏိုင္စြမ္းႏွင့္ ရလာဒ္ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မႈတို႔ျဖစ္ပါတယ္။

လူအမ်ားယံုၾကည္ေလးစားရတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕အက်င့္တစ္မ်ဳိးကိုလည္း ဆရာႀကီးက ေျပာျပသြားပါေသးတယ္။ အဲဒီအက်င့္ကေတာ့ မွန္နဲ႔ ျပတင္းေပါက္လို႔ေခၚတဲ့အက်င့္ပါ။ အမွားေတြ အျပစ္ေတြလုပ္မိရင္ မွန္ကိုၾကည့္ၿပီး ငါ့ေၾကာင့္လို႔ ခံယူတတ္ရမတဲ့။ ေအာင္ျမင္မႈေတြရရင္ေတာ့ ျပတင္းေပါက္ကို ဖြင့္ၿပီး ၾကည့္လိုက္ပါတဲ့။ ငါနဲ႔အတူ သူတို႔ေတြလည္း ပါ၀င္ခဲ့လို႔ ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ခံယူပါတဲ့။ မွတ္သားဖြယ္ပါပဲ။

သူတစ္ပါးအေပၚ မွ်မွ်တတဆက္ဆံမယ္၊ သူတစ္ပါးက အားကိုးအားထားျပဳေလာက္မယ္၊ သူတစ္ပါးအေပၚ ေလးစားတတ္မယ္၊ ပြင့္လင္းမယ္၊ ဇြဲသန္မယ္၊ တစ္ကိုယ္ေကာင္းမဆန္ဘူး၊ စြမ္းေဆာင္ရည္ရွိမယ္၊ အေထာက္အကူ ေပးတတ္မယ္၊ မွ်ေ၀စာနာတတ္မယ္၊ ကူညီ႐ိုင္းပင္းတတ္မယ္ ဆိုရင္ သူတစ္ပါးရဲ႕ယံုၾကည္မႈကို ရရွိႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ယံုၾကည္မႈကို ကိုယ္ကခ်ည္းလိုခ်င္လို႔မရဘဲ ကိုယ္ကလည္း ယံုၾကည္ေပး တတ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ယံုၾကည္မႈကို အက်ႌတစ္ထည္လို ၀တ္လိုက္ ခြၽတ္လိုက္လုပ္လို႔ မရပါဘူး။ ယံုၾကည္မႈဟာ ၾကာရွည္ တည္ေဆာက္ရတာ ျဖစ္ေပမယ့္ အခ်ိန္တိုအတြင္းမွာ ပ်က္စီးသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယံုၾကည္မႈကို အၿမဲတေစ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေနရပါမယ္။

ကမၻာႀကီးအေပၚထားတဲ့ ယံုၾကည္မႈအေပၚမူတည္ကာ တံတိုင္းကာသူမ်ားႏွင့္ တံတားေဆာက္သူမ်ားလို႔ ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စား ကြဲျပားတယ္လုိ႔ အိုင္းစတိုင္းက မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ဖူးပါတယ္။ လူေတြမွာ မယံုၾကည္မႈေတြ သံသယေတြ မ်ားတဲ့အတြက္ တံတိုင္းေတြသာမ်ားၿပီး တံတားေတြကေတာ့ နည္းနည္းပဲရွိတယ္လို႔ နယူတန္ကဆိုပါတယ္။ ဂႏၵီႀကီးကလည္း အားနည္းသူဟာ ခြင့္မလႊတ္တတ္ၾကေၾကာင္း ခြင့္လႊတ္ျခင္းဟာ အားႀကီးသူတို႔ရဲ႕ ဂုဏ္ပုဒ္ျဖစ္ေၾကာင္း မိန္႔ဆိုခဲ့ပါသတဲ့။ ဆရာႀကီးဟာ ေဟာေျပာပြဲကို ပါစကယ္ရဲ႕အမွာစကားေလးတစ္ခြန္းနဲ႔ ပိတ္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။ ပါစကယ္ရဲ႕ စကားလက္ေဆာင္ေလးခြန္းကေတာ့ "မင္းကိုယံုတယ္" (I believe in you) ဆိုတဲ့စကားပဲျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးပဲ ဒီေန႔ကစၿပီး မင္းကိုယံုတယ္လို႔ ေျပာရင္း ယံုၾကည္မႈေတြ တည္ေဆာက္ၾကရေအာင္လားဗ်ာ။ ။

(ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္ရဲ႕ေဟာေျပာမႈကို နားလည္သေလာက္ ျပန္ေရးထားတာျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ powerpoin file ကို ဒီေနရာမွာ ရယူႏိုင္ပါတယ္။)

Technorati tags: trust, building | |