ကဲ… ၁/၂၀၀၈ မွာ က်န္ေနေသးတဲ့ ရွင္းစရာေလးေတြကို ဆက္ရွင္းဦးပါမယ္။ အခု ကၽြန္ေတာ္ ရွင္းလင္းမယ့္ အခ်က္ေတြဟာ အမ်ဳိးသား ညီလာခံက ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ အေျခခံရမယ့္ မူေတြကို ေလ့လာၿပီး ကၽြန္ေတာ္ ေတြ႕ရွိရတဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အျမင္နဲ႔ ေရးထားတာေတြပါ။ လြတ္လပ္စြာ အျမင္ကြဲလြဲႏိုင္ပါတယ္။ အျပဳသေဘာမဆန္တဲ့ စကားမ်ဳိးေတြကိုေတာ့ လက္မခံႏိုင္ပါခင္ဗ်ာ။
မဇၩိမက ေမာင္လူေအးရဲ႕ post မွာ အေျခခံရမယ့္မူေတြကို ေလ့လာဆန္းစစ္ျပထားတာေတြ႕ရေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း ဆရာႀကီးပံုစံနဲ႔ လိုက္ၿပီးေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေမာင္လူေအးနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ သေဘာထားခ်င္း ကြဲလြဲမိပါတယ္။ ကဲ.. တစ္ခ်က္ခ်င္း ေဆြးေႏြးၾကည့္ၾကရေအာင္။
၁။ စစ္မွန္ေသာ ပါတီစုံစနစ္ ဟုတ္မဟုတ္
ေမာင္လူေအးက အခုခ်မွတ္မယ့္စနစ္က ပါတီစံုစနစ္ မေပၚလြင္ဘဲ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို တရား၀င္ျဖစ္ေအာင္ သြယ္၀ိုက္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ထားျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ သံုးသပ္ထားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဒါဟာ အရမ္းအဆိုးျမင္လြန္းတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲတစ္ခုတြင္ အႏိုင္ရပါတီဆိုသည္မွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာ အမ်ားဆံုးရရွိသည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီကို ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာ ဒုတိယအမ်ားဆံုးရရွိသည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီကို အတိုက္အခံပါတီလို႔ ေခၚပါတယ္။ ျပတ္ျပတ္သားသား အႏိုင္မရပါက ညြန္႔ေပါင္းအစိုးရ ဖြဲ႕ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕စနစ္ဟာလည္း ထပ္တူမက်ေပမယ့္ ထိုနည္းႏွင္ႏွင္ပါဘဲ ခင္ဗ်ာ။ အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း အႏိုင္ရပါတီဟာ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ကို တိုက္႐ိုက္ခန္႔အပ္၍ မရႏိုင္ပါ။ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အတည္ျပဳေရြးခ်ယ္မႈသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ - အနီးဆံုး ထိုင္းႏိုင္ငံကို ၾကည့္ပါကုန္။ PPP ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမတ္ေနရာ အမ်ားအျပားနဲ႔ အႏိုင္ရခဲ့ေပမယ့္ PPP ေခါင္းေဆာင္ ဆမက္ဟာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးကို တန္းမရခဲ့ပါ။ လႊတ္ေတာ္တြင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေရြးခ်ယ္ပြဲမွာ ဒီမိုကရက္ပါတီက အက္ဘ္ဟီးဆစ္နဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ ခဲ့ရပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမတ္ေနရာအမ်ားအျပားကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ PPP ဟာ ဆမက္ကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ေအာင္ တြန္းတင္ ေပးႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။ ဒီလိုပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သမၼတေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႕နဲ႔ ေရြးမွာျဖစ္ေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္အတြင္း အမတ္ေနရာအမ်ားဆံုး ရထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီဟာ သမၼတေရြးခ်ယ္ေရးအဖဲြ႕မွာလည္း ပါ၀င္သူ ဦးေရမ်ားမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ တစ္ျခားပါတီနဲ႔ယွဥ္ရင္ အခြင့္အလမ္း သာမွာကေတာ့ ရွင္းရွင္းေလး ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။
ျပည္နယ္/တိုင္း လႊတ္ေတာ္အတြင္းေရးမွဴးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ဖတ္ၾကည့္ နားလည္သေလာက္ေတာ့ ျပည္နယ္/တိုင္း အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနဆိုတာ သက္ဆုိုင္ရာ ျပည္နယ္/တိုင္း အစိုးရအဖြဲ႕႐ုံးကို ဆိုလိုတာပါ။ အဲဒီ ျပည္နယ္/တိုင္း အစိုးရအဖြဲ႕အတြက္ ျပည္နယ္/တိုင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြထဲက ေရြးခ်ယ္ခန္႔ထားမွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကမွ ျပည္နယ္/တိုင္း အစိုးရအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျပည္နယ္/တိုင္း လႊတ္ေတာ္ကုိ ဖြဲ႕စည္းၿပီးမွသာ အဲဒီ ျပည္နယ္/တိုင္းရဲ႕ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနကို ဖြဲ႕စည္းမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနရဲ႕ အႀကီးအကဲ (ေမာင္လူေအးရဲ႕ အသံုးအႏႈန္းအရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး) က လႊတ္ေတာ္အတြင္းေရးမွဴးျဖစ္လာမလား လႊတ္ေတာ္အတြင္းေရးမွဴးကမွ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဌာန အႀကီးအကဲျဖစ္မလားဆိုတာ အရွင္းႀကီးပါ။ ဒါေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္အတြင္းေရးမွဴးကို ပံုေသသတ္မွတ္ထားျခင္း မဟုတ္ပဲ လႊတ္ေတာ္ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္မယ့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ဟာ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္/တိုင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနရဲ႕ အႀကီးအကဲအျဖစ္ လည္း ေဆာင္ရြက္ရမယ္လို႔ ဆိုလိုျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂။ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ဒီမိုကေရစီ ဟုတ္မဟုတ္
ေမာင္လူေအး ဘာကို ဆိုလိုပါသလဲခင္ဗ်ာ။ လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါ၀င္ျခင္းေၾကာင့္ စည္းကမ္းမျပည့္၀ဟု ဆိုလိုပါသလား။ ကၽြန္ေတာ္အျမင္အရေတာ့ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းဟာ ပါလီမန္ေခတ္ကလို ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက ေရြးေကာက္ပြဲတြင္း အစိုးရဆန္႔က်င္ေရး လက္နက္ကိုင္ေသာင္းက်န္းသူေတြ၊ တရားမ၀င္ ေျမေအာက္အဖြဲ႕အစည္း ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း။ မဲဆႏၵရွင္ေတြကို ရြာလံုးကၽြတ္ ေသနတ္နဲ႔ေထာက္ ကိုယ္လိုရာပါတီကို မဲေပးခိုင္းတာမ်ဳိး၊ ဆႏၵမဲပံုးေတြကို လမ္းက ျဖတ္လု တာမ်ဳိး။ မဲပံုးေတြ အခိုးခံရတာမ်ဳိး မျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းမယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္လို႔ ထင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ဒီမုိကေရစီကို ဘယ္ႏိုင္ငံကမွ် မက်င့္သံုးေသးဘူးလို႔ ဆိုထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္တဲ့။ ဒီလိုဆို ကၽြန္ေတာ္ကလည္း ျပန္ေမးခ်င္ပါတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီဟာ ဒီမိုကေရစီစံ ဆိုတာေတြနဲ႔ ညီညြတ္ပါသလဲ။ ဒီမိုကေရစီကုိ ေရလဲ သံုးေနတဲ့ အေမရိကန္ မွာေတာင္ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ရဲ႕ႏႈတ္ကထြက္တဲ့ ဒီမိုကေရစီစံေတြနဲ႔ မကိုက္ဘူးဆိုတာ ေလ့လာၾကည့္ရင္ သိမွာပါ။
၃။ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရဖြဲ႕စည္းပံု
မွန္ပါတယ္။ သမၼတဟာ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရး၊ နယ္စပ္ေရးရာ ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရး၀န္ႀကီးေတြကို ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္နဲ႔ ခန္႔အပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီပါတယ္။ ေဖာ္ျပပါ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားဟာ စစ္ေရးစစ္ရာနဲ႔ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြကို ကိုင္တြယ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထိုသို႔ ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ အသင့္ေလ်ာ္ဆံုးနဲ႔ အကၽြမ္းက်င္ဆံုးဟာ တပ္မေတာ္သားမ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္တကယ္ အတၱရွင္းရွင္းနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တပ္မေတာ္သားမ်ားေလာက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ စစ္ေရးမွာ well-trained ျဖစ္သူေတြ အရပ္သားမ်ားအတြင္းမွာ မရွိတာကို ေတြ႕မွာပါ။ အဲ.. ရွိခဲ့ရင္လဲ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ အၿငိမ္းစား စစ္မႈထမ္း၊ သို႔မဟုတ္ အျခားလက္နက္ကိုင္ အမႈထမ္းတစ္ဦးဦးပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
ထုိ၀န္ႀကီးသံုးဦးဟာ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္နဲ႔ ဒုဦးစီးခ်ဳပ္တို႔ရဲ႕ လက္ေအာက္ခံျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္ လက္မခံႏိုင္ပါ။ အဆင့္အတန္း ညီမွ်မႈအရေတာ့ ၀န္ႀကီးသံုးဦးဟာ ဦးစီးခ်ဳပ္ႏွစ္ဦးထက္ နိမ့္တာ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလူေတြ အဓိက တာ၀န္ခံၾကရ မွာကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတနဲဲ႔ ဒုတိယ သမၼတႏွစ္ဦးကိုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ႏွစ္ဦးဟာ ဆိုင္သာဆိုင္ၿပီး မပိုင္ဘူးလို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
၄။ အမ်ဳိးသား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ
ဒါလည္း မွန္ပါတယ္။ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္အေရအတြက္ ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒါေတာင္ ၁၁ ေယာက္မွာ ၆ ေယာက္ဆိုေတာ့ ၁ ေယာက္သာ ပိုတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါအတြက္ သိပ္လည္း စိတ္ပူဖို႔ မလိုပါ ခင္ဗ်ာ။ NDSC ဟာ amnesty နဲ႔ pardon ေပးဖို႔အတြက္ သမၼတကို အႀကံဥာဏ္ေပးႏိုင္ၿပီး ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ခန္႔ထားဖို႔လည္း အႀကံဥာဏ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦး ေရြးခ်ယ္ဖို႔ဟာ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက အႀကံဥာဏ္အေပးႏိုင္ဆံုးျဖစ္လို႔ပါဘဲ။ ဒီလို အာဏာေတြ ရွိတာနဲ႔ပဲ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရထက္ အဆင့္ျမင့္တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါသလား။ တကယ့္ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာျဖစ္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရးနဲ႔ တရားစီရင္ေရးဆိုတဲ့ အာဏာႀကီး သံုးရပ္ဟာ လႊတ္ေတာ္ႀကီးႏွစ္ရပ္နဲ႔ ျပည္နယ္/တိုင္း လႊတ္ေတာ္မ်ားစီမွာ ရွိေနပါတယ္။ NDSC ဟာ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ တိုက္႐ိုက္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ မရွိဘူးလို႔ဆိုႏိုင္ေပမယ့္ ယင္းအဖြဲ႕မွာ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ရဲ႕ ဥကၠ႒ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ေနာက္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္က တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ သမၼတနဲ႔ ဒုသမၼတ သံုးဦးပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအဖြဲ႕အစည္းအဟာ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ လံုး၀သီးျခားရပ္တည္ ေနတာ မ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ပါ။ Lateral relationship သေဘာမ်ဳိးပါ။ ဥပမာေပးရရင္ ကုမၸဏီတစ္ခုက MD၊ Secretary နဲ႔ GM ေတြရဲ႕ ဆက္ဆံမႈ မ်ဳိးပါ။ Secretary ဟာ GM ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ မရွိပါဘူး။ သူဟာ MD ကို တိုက္႐ိုက္ အႀကံဥာဏ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ လုပ္ငန္း ပိုင္းမွာေတာ့ GM ကို ေက်ာ္လို႔ ရလိမ့္မယ္ ထင္ပါသလားခင္ဗ်ာ။ GM နဲ႔ Secretary က အမ်ဳိးေတာ္ရင္ေကာလို႔ေတာ့ ကပ္သတ္ၿပီး မေျပာပါ နဲ႔ဗ်ာ။
၅။ ျပည္ေထာင္စု ဟုတ္မဟုတ္
ဒီေနရာမွာ Union နဲ႔ Federal States ဆိုတာကို ကြဲကြဲျပားျပား သိဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ေတာ့ Union ဆိုတာ သီးျခား ျပည္နယ္/တိုင္းအစိုးရမ်ားက ဗဟို ျပည္ေထာင္စုအစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းလို႔နားလည္ပါတယ္။ Federal States ဆိုတာကေတာ့ ဗဟိုအစိုးရထံမွ အႀကံဥာဏ္ႏွင့္ အေထာက္အပံ့မ်ား မယူသေလာက္နဲ႔ ျပည္နယ္/တိုင္းအသီးသီးမွ ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးၾကရမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒီေတာ့ Federal မူကိုမွ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုစနစ္လို႔ ႐ႈျမင္ေနတဲ့ ေမာင္လူေအးကို ေမးလိုတာက ဒီလို ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ ဖန္တီးဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္နယ္/တိုင္းေတြမွာ အရည္အခ်င္း ျပည့္စံုပါၿပီလား ဆိုတာပါပဲ။ ခ်င္းျပည္နယ္တို႔ ကယားျပည္နယ္တို႔လို ေဒသေတြဟာ ဗဟိုအစိုးရရဲ႕ အကူအညီမယူဘဲ မိမိ ေဒသကို ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္လုပ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာလာရင္ေတာ့ အဲဒီလို ေျပာလာ သူကို ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ သမီး ေယာက္်ားယူၿပီး ကေလးေမြးႏိုင္ပါၿပီလို႔ လာေျပာတဲ့ ၈ ႏွစ္သမီးေလးကို ၾကည့္သလိုသာ ၾကည့္လိုက္ခ်င္ပါ ေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလို Federal မူမရတာနဲ႔ဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အက်ဥ္းတန္ႏိုင္ငံ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ေမာင္လူေအးဟာ ရွမ္း ေစာ္ဘြားေတြနဲ႔မ်ား အမ်ဳိးေတာ္ေလသလားလို႔ ေတြးမိပါတယ္။ ေမာင္လူေအးတစ္ေယာက္ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္မေရာက္တာ အေတာ္ၾကာၿပီ ထင္ပါရဲ႕။ ျပန္လာၾကည့္လွည့္ပါဗ်ာ။ ခင္ဗ်ားတို႔အထင္ႀကီးတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ပိတ္ပင္ထားမႈေတြသာ မရွိရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာလည္း ညံ့လွတာမဟုတ္ပါဘူးဗ်။ ျမန္မာျပည္မွာ ေပ်ာ္လြန္းလို႔ ေနေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္ဗ်ာ။
၆။ NLD ဘာေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားညီလာခံမွ ႏႈတ္ထြက္ခဲ့သလဲ
ဒီအခန္းကို ဖတ္ၾကည့္ေတာ့ ေမာင္လူေအးလည္း အဓိကအေၾကာင္းအရင္းကို ေသခ်ာသိပံု မေပၚပါ။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း မသိပါ။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ကလြဲရင္ ဘယ္သူမွ သိမွာလည္းမဟုတ္ပါ။ ေမာင္လူေအး ေဖာ္ျပထားသလို အခ်က္ ၆ ခ်က္ေၾကာင့္ ဆိုပါရင္ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဒီ/ခ်ဳပ္ဟာ ဘာေၾကာင့္မ်ား ဒီအခ်က္ေတြကို မေျပာဘဲ အစိုးရအေနနဲ႔ အမ်ဳိးသားညီလာခံကို ပစ္ပယ္လို႔ သူတို႔နဲ႔ သီးျခားေတြဆံုရမယ္တို႔၊ လႊတ္ေတာ္ကို ဇြတ္ေခၚမယ္တို႔ ေျပာခဲ့ၾကရတာပါလိမ့္ဗ်ာ။ ဒါေတာ့ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြပဲ အသိဆံုးျဖစ္မွာပါ။
၇။ ျပည္ေထာင္စုဘ႑ာေငြ ခြဲေ၀သံုးစြဲျခင္း
ေျပာစရာမရွိပါ။ ေမာင္လူေအးမွလည္း သိပ္ေျပာထားျခင္းမရွိပါ။ ျပည္နယ္/တိုင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားဟာ သူတို႔ကို ေရြးခ်ယ္ ခန္႔ေပးထားသူ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို အာ,မခံရဲမည္ကို ေတြးပူပံုရသည္။ အတိုက္အခံျပဳသည္ႏွင့္ အာခံသည္ဆိုသည္မွာ ကြဲလြဲမႈ မ်ားစြာရွိပါသည္။ အတိုက္အခံျပဳသည္ဆိုသည္မွာ အျမင္မတူသည္ကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ၿပီး အာခံျခင္းမွာ မထီမဲ့ျမင္ႏွင့္ လုပ္သမွ်အား ကန္႔လန္႔တိုက္ျခင္းကို ဆိုလုိပါသည္။ ခြဲျခား ႐ႈျမင္ေစလိုပါသည္။
၈။ စစ္တပ္၏ အခန္းက႑
မွန္ပါသည္။ စစ္တပ္ဟာ အခုမွ ႏိုင္ငံ့အေရးကို ပါ၀င္ပတ္သက္ျခင္း မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရး ဗိသုကာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဟာ စစ္သားတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါသည္။ အိႏၵိယမွ ဂႏၵီႀကီးကဲ့သို႔ အရပ္သားတစ္ဦး မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ကူမင္တန္တပ္မ်ား က်ဴးေက်ာ္ ၀င္ေရာက္လာရာတြင္လည္း စစ္တပ္မွ တိုက္ထုတ္ခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ အျမင္ခ်င္းမတူလို႔ လက္နက္ေတြ ကိုင္စြဲၿပီး အခ်င္းခ်င္း ပစ္ၾကခတ္ၾက ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးေပးခဲ့တာလည္း စစ္တပ္ပါပဲ။ ဘယ္ႏိုင္ငံေရး ပါတီမွ မပါ,ပါခင္ဗ်ာ။ မိုင္းယန္း-မဲသေ၀ါတို႔၊ စီစီ-၀မ္တာပန္တို႔၊ မာနယ္ပေလာတို႔မွာ ေသြးေခ်ာင္းစီးခဲ့တုန္းကလည္း ဒီစစ္တပ္ထဲက စစ္သားေတြရဲ႕ ေသြးေတြပါပဲ။ အဲ.. တစ္ဖက္က ျပန္တိုက္တဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြလည္း ပါတာေပါ့ေလ။
ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ စစ္တပ္ ပါ၀င္တာကို ဘယ္လိုမွ နားမလည္ႏိုင္ဟု ေရးသားထားျခင္းအတြက္ ၀မ္းနည္းမိပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ ဆိုသည္မွာ ျပည္သူတို႔အတြက္ ျပည္သူမ်ားမွ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ျပည္သူ ဆိုတဲ့အထဲမွာ စစ္သားမ်ားလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ စစ္သားဆိုတာ အျပင္က ေရာက္လာတဲ့ alien ေတြ မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္သားတစ္ဦးဦးနဲ႔ ေဆြးမ်ဳိးေတာ္စပ္မႈ လံုး၀မရွိတဲ့ မိသားစု ဘယ္ႏွစု ရွိမည္ထင္ပါသလဲ။ အလြန္ကို နည္းပါသည္ခင္ဗ်ာ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္ ႏိုင္ငံအေျခအေနကို ထိန္းသိမ္းရန္ ခက္ခဲသျဖင့္ ႏိုင္ငံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ စစ္တပ္မွ ပါ၀င္ႏိုင္ရန္ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ႀကိဳးပမ္းေနၾကသည္ကို ေလ့လာေစလိုပါသည္။
၉။ အေရးေပၚကာလျပဌာန္းခ်က္
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ ဒုတိယသမၼတမ်ားဟာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အား လံုး၀လႊဲေပးရျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္ပါ။ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် ေၾကညာၿပီးပါက ရက္ေပါင္း ၆၀ အတြင္း လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပ အတည္ျပဳခ်က္ ရယူရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ လႊတ္ေတာ္မွ လက္မခံပါက ယင္း အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာမႈအား ႐ုတ္သိမ္းရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သမၼတႏွင့္ ဒုတိယသမၼတမ်ားသည္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ညံ့ဖ်င္းသျဖင့္ ႏႈတ္ထြက္ေပးသင့္သည္မွာ မွန္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံသည္ ေဘာလံုးအသင္းတစ္သင္းကဲ့သို႔ မန္ေနဂ်ာတစ္ေယာက္ ႏႈတ္ထြက္သြားပါက ေနာက္တစ္ေယာက္ ခ်က္ခ်င္း ရွာေဖြ၍ မရပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္က်င္းပရန္ အခ်ိန္ယူရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းေရြးေကာက္ပြဲမွ တက္လာမည့္ သမၼတႏွင့္ ဒုသမၼတသစ္မ်ား တက္မလာခင္အခ်ိန္အထိ ယခင္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက အုပ္ခ်ဳပ္မည့္အစိုးရ မရွိေသာႏိုင္ငံဘ၀ ေရာက္သြားႏိုင္ပါသည္။ အေရးေပၚကာလဆိုင္ရာအခန္းတြင္ အေရးေပၚအေျခအေနေၾကညာခ်က္အား ျပန္လည္႐ုတ္သိမ္းၿပီး ေျခာက္လအတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးရမည္ဟု ပါရွိပါသည္။
၁၀။ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ျခင္း
အေျခခံဥပေဒဆိုသည္မွာ အလြယ္တကူ ျပဳျပင္၍ ရေကာင္းသည့္အရာမ်ဳိး မဟုတ္ပါ။ မည္သည့္ႏိုင္ငံကမွ်လည္း ထိုသို႔ အလြယ္တကူ ျပဳျပင္ႏိုင္ေအာင္ ေရးဆြဲမထားပါ။ သုိ႔ေသာ္လည္း လံုး၀ ျပဳျပင္၍မရသည္မ်ဳိးလည္း မဟုတ္ျပန္ပါ။ ယခုအခန္းကို ေလ့လာၾကည့္ပါက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ႏွစ္ဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္းက ေထာက္ခံတင္ျပလွ်င္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က လက္ခံေဆြးေႏြးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၁၃၃ ဦး လက္မွတ္ေရးထိုးရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ၆၆၄ ဦးရွိၿပီး အရပ္သား ကိုယ္စားလွယ္ ၄၉၈ ေယာက္ရွိပါသည္။ ႏိုင္ငံတစ္ခု၏ အေရးအပါဆံုး အေျခခံဥပေဒအား ျပင္ဆင္ရန္အတြက္ ထိုမွ်ေလာက္ ပမာဏေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကေတာ့ ေထာက္ခံရန္ လိုအပ္ပါသည္ ခင္ဗ်ား။ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ စုစုေပါင္း ၁၆၆ ေယာက္ (၂၅ %) ရွိသျဖင့္ အဆိုျပဳ တင္ျပႏိုင္ေသာ္လည္း တကယ္တန္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်သည့္အခါ ကိုယ္စားလွယ္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေထာက္ခံရမည္ ျဖစ္သျဖင့္ စစ္တပ္မွ လုပ္တိုင္း မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ အရပ္သားမ်ားဘက္ကေတာ့ အရပ္သားကိုယ္စားလွယ္ အားလံုးသာ တညီတညြတ္တည္း ေထာက္ခံပါက စစ္တပ္မွ မည္မွ်ပင္ ကန္႔ကြက္ေစကာမူ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
၁၁။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၁၆၆ ေယာက္ပိုင္သူ
ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔ ဆိုရပါလွ်င္ ျပည္သူမ်ားသည္ ကိုယ္စားလွယ္ ၆၆၄ ဦး ပိုင္ဆိုင္သည္ကို မေမ့ေစ လိုပါ။ ယခင္ ေျပာခဲ့ၿပီးသည့္အတိုင္းပင္ စစ္သားဆိုသည္မွာလည္း ျမန္မာျပည္သား ျမန္မာ တစ္ဦးပင္ျဖစ္သည္ကို သတိခ်ပ္ေစလိုပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္မ်ားဟု ဆိုထားသျဖင့္ ေျပာလိုသည္မွာ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ ဒါေတြပါပဲဟု လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ားအား စံသတ္မွတ္သကဲ့ သို႔ တစ္မ်ဳိးတည္း သတ္မွတ္၍ မရႏိုင္ပါ။ သင္ ႏွစ္သက္ရာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံႏွစ္ႏိုင္ငံအား ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ပါ။ မည္သည့္အခါမွ် ထပ္တူညီမည္ မဟုတ္ပါ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ဆိုသည္မွာ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံအလိုက္ လိုအပ္ခ်က္ ကြဲလြဲေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
၁၂။ လက္ရွိအစိုးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား
နယကအစိုးရသည္ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ားအား ႏွိပ္ကြပ္ေနသည္ဆိုသည့္အဆိုကိုေတာ့ လက္မခံႏိုင္ပါ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ မီဒီယာမ်ားမွ ေၾကညာေနသည့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဆိုသူမ်ားမွာ ဒီ/ခ်ဳပ္ႏွင့္ အျခားေသာ ပါတီ ႏွစ္ခုခန္႔မွ အဖြဲ႕၀င္မ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။ ေနာက္ၿပီး ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္ အေသအခ်ာ ေထာက္ျပႏိုင္ေလာက္ေသာ ဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား အမွန္ပင္ ရွိပါသည္။ ၁/၂၀၀၈ post တြင္ ဆိုခဲ့ၿပီးသည့္အတိုင္း ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ၀င္ေရာက္အေရြးခံခဲ့သည့္ ပါတီေပါင္းမွာ ၉၃ ခု ျဖစ္ပါသည္။ ပါတီမ်ားအျပင္ အျခားေသာ ႏိုင္ငံေရးေလ့လာမႈအဖြဲ႕မ်ားသည္လည္း လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးႏွင့္ပတ္သက္၍မူ ေျပာလိုသည္မွာ ယင္းအဖြဲ႕အစည္းသည္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ မဟုတ္ပါ။ ေအာက္ေျခ အသင္း၀င္မ်ားအတြင္း စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္ အက်င့္ပ်က္ျခစားသူမ်ား လံုး၀မရွိပါဟု မျငင္းလိုေသာ္လည္း ယင္းအသင္း၏ လမ္းစဥ္မ်ားတြင္ ျပည္သူတို႔ အက်ဳိးယုတ္ေစရန္ တစ္ခုမွ် မပါ၀င္ေပ။ ရပ္ကြက္ ေက်းရြာ သာေရးနာေရးမ်ားတြင္ ဦးေဆာင္သူမ်ားမွာ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးမ်ား ျဖစ္ေနတတ္ပါသည္။ ေက်းရြာ ေရေပးေ၀ေရး ဆိုလွ်င္လည္း ၎တို႔ ပါ၀င္ေနပါသည္။ အျခားေသာ အခ်က္မ်ားရွိေသာ္လည္း ဘက္လိုက္သည့္ပံုစံမ်ဳိး အထင္ေရာက္ႏိုင္သျဖင့္ မေရးသားလိုေတာ့ပါ။ ျပည္သူ႔ စြမ္းအားရွင္အဖြဲ႕ႏွင့္ပတ္သက္၍မူ ကၽြန္ေတာ္ cypher သည္ ယေန႔ အခ်ိန္ထိ ယင္းအဖြဲ႕၀င္မ်ားအား မေတြ႕ျမင္ဖူးပါ။ မည္သို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္ မ်ားအား ေခၚေ၀ၚသည္ကိုလည္း မသိသျဖင့္ မရွင္းလိုပါ။ ေမာင္လူေအး၏ "ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ၿငိမ္းခ်မ္းေစႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္သာ ရယူရန္" ဆိုသည့္စကားကိုမူ သေဘာက် ေထာက္ခံပါသည္။ ဆႏၵျပသည္ဆိုကာ public property မ်ားအား ဖ်က္ဆီးျခင္းသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထိခိုက္ေစပါသည္။ မိမိႏွင့္ သေဘာထားမတူသျဖင့္ မိမိအား မေထာက္ခံသူမ်ားအား ေအာ္ဟစ္ ဆဲဆို (၂၀၀၇ စက္တင္ဘာလ အတြင္းက ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားအားပင္ ထမီ၀တ္ထား၊ သနပ္ခါးလိမ္းထား စသျဖင့္ ထမီထုပ္မ်ား၊ သနပ္ခါးတံုးမ်ား ေက်ာင္းေရွ႕လာခ်ျခင္းပင္ ရွိခဲ့) ၾကျခင္းသည္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနည္းလမ္း မဟုတ္ပါခင္ဗ်ား။
၁၃။ အေျခခံဥပေဒအား မည္ကဲ့သို႔ အတည္ျပဳမည္နည္း
ရွင္းပါသည္။ ျပည္သူ႔ဆႏၵျဖင့္သာ အတည္ျပဳမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ေမာင္လူေအးအား ေျပာလိုသည္မွာ အေျခခံဥပေဒတစ္ခု ခိုင္မာျခင္း မခိုင္မာျခင္းသည္ ေထာက္ခံသည့္ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ သတ္မွတ္၍မရပါ။ ယင္းအေျခခံဥပေဒတြင္ ပါ၀င္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားျဖင့္သာ တိုင္းတာႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ၁၉၇၄ ဖြဲ႕စည္းပံုအား ဘာေၾကာင့္ ဖ်က္သိမ္းရပါသနည္းဟူမူ ပစၥဳပၸန္တြင္ လက္ေတြ႕မက်ေတာ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါ၏။ တစ္ခ်ိန္က မည္မွ်ပင္ လူႀကိဳက္မ်ားခဲ့ေစကာမူ အလုပ္မျဖစ္ေတာ့ေသာ အေျခအေနတြင္ ယင္းကို ဖ်က္သိမ္းရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ လံုး၀ ၿပီးျပည့္စံုသည့္ အေျခခံဥပေဒဟူ၍ ယေန႔အခ်ိန္ထိ မေပၚေပါက္ဖူးေသးပါ။
ေမာင္လူေအး၏ ေနာက္စကားလံုးတစ္ခုကို ေထာက္ခံလိုပါသည္ခင္ဗ်ာ။ မိမိတစ္စု၊ တစ္ဖြဲ႕တည္း သို႔မဟုတ္ လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ တည္း၏ အက်ဳိးစီးပြားကိုပဲ ၾကည့္၍ မရႏိုင္ပါ။ ဒီမိုကေရစီဟု ဆိုလာသည္ႏွင့္ အမ်ားဆႏၵအား ဦးစားေပးရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ မိမိ တစ္ဦး၊ တစ္ပါတီတည္း မႀကိဳက္သည္ႏွင့္ က်န္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ လက္ခံထားေသာ ညီလာခံႀကီးႏွင့္ အေျခခံရမည့္မူမ်ားအား ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္ျခင္းသည္ အတၱစြဲ ကင္းရွင္းပါသည္ဟု ဒီ/ခ်ဳပ္မွ အာမခံႏိုင္ပါ၏ေလာ။ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးကို ေသြဖီသည္ဆိုသည့္စကားကို နားမလည္ႏိုင္ပါ။ မည္သူႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး ရပါမည္နည္း။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဆိုလိုပါသေလာ။ ဒီ/ခ်ဳပ္အား ဆိုလိုပါသေလာ။ မည္သူက မေဆြးေႏြးဘဲ ကန္႔လန္႔တိုက္ခဲ့ပါသနည္း။ ေမးခြန္းေတြ အမ်ားႀကီး ေပၚထြက္လာႏိုင္ပါသည္။
ႏိုင္ငံေရးဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံ့အေရးသာ ျဖစ္ပါသည္။ ပါတီအေရး မဟုတ္ပါ။ ႏိုင္ငံအတြင္းရွိ ျပည္သူမ်ား၏ အက်ဳိးအတြက္သာ ျဖစ္ေစလိုပါ သည္။ ဦးႏုလက္ထက္ကကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံေရးသမားအခ်င္းခ်င္း မသင့္ျမတ္သည္ႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအား ေမ့ထားလိုက္ၾကျခင္းမ်ဳိး မျဖစ္ေစလိုပါ။ အားလံုး၏အေရးျဖစ္သျဖင့္ အလြန္အေရးႀကီးပါသည္။ တစ္ေယာက္အမွားကို တစ္ေယာက္က ေထာက္ျပႏိုင္ရပါမည္။ မွားသူကလည္း မွားေၾကာင္း ၀န္ခံရဲရပါမည္။ ျပည္သူအတြက္ အက်ဳိးရွိပါက မိမိအက်ဳိးအား ေခတၱ ေမ့ထားရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ဦး၏ အဓိကတာ၀န္မွာ အာဏာရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းျခင္း မဟုတ္ဘဲ ျပည္သူတို႔အေရးအား စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္သာ ျဖစ္သည္ကို ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးမ်ားႏွင့္ ေနာင္ျဖစ္လာလတၱံ႕ေသာ ႏိုင္ငံေရးသမား အေလာင္းအလ်ာမ်ား အထူးသတိခ်ပ္ၾကေစလိုပါသည္။
(Cypher ေလ့လာႏိုင္သေလာက္ ေလ့လာၿပီး ေရးသားထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေမာင္လူေအးရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္ကိုေတာ့ ဒီလင့္မွာသာ သြားဖတ္ၾကပါေတာ့။ လံုး၀ျပည့္စံုတယ္လို႔ေတာ့ မဆိုလိုပါ။ လြတ္လပ္စြာ ေဆြးေႏြးႏိုင္ပါသည္။ ဒါေပမယ့္ မေမ့ေစခ်င္တာက "No Offence"။ အဲဒါေတာ့ လက္ခံမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ႏိုင္ငံေရးနားလည္တယ္လို႔ ထင္တဲ့ တစ္ခ်ဳိ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြက တစ္ဖက္လူေျပာတာကို လံုး၀နားမေထာင္ပဲ သူတို႔ေျပာခ်င္တာေတြကို စြတ္ေျပာ တတ္ၾကလြန္းလို႔ပါ။ ဒီလိုမ်ဳိး negative ဆန္တဲ့ ပံုစံမ်ဳိးကိုေတာ့ လက္ခံမည္ မဟုတ္ပါေၾကာင္း…)
Technorati tags: nld, burma, myanmar, election, democracy | |
